Odnowa życia politycznego i przywrócenie więzi władzy ludowej z masami było procesem niezwykle trudnym. Program, z którym VIII Plenum KC PZPR w 1956 r. zwróciło się do narodu, precyzował najważniejsze zadania w dziedzinie politycznej i gospodarczej. Również w ZSL w tym okresie dokonywały się głębokie przemiany. W dniach 18, 19 i 20 października 1956 r. obradujące w Warszawie IV Plenum NK ZSL poprało decyzje VIII Plenum KC PZPR. Pod wpływem tych decyzji w stronnictwie województwa szczecińskiego i całego kraju dokonywały się głębokie przemiany polityczne. W życiu politycznym ZSL szczególnego znaczenia nabierały uchwały III i IV Kongresu Stronnictwa.

Samorząd terytorialny był traktowany w założeniach programowych ruchu ludowego jako jedna z form realizowania ludowładztwa. Ruch ludowy traktował zarazem samorząd terytorialny jako szkołę pracy obywatelskiej. U źródeł walki o rozwój samorządu terytorialnego leżała idea aktywizacji szerokich mas chłopskich. W myśl założeń stronnictw ludowych istniało przekonanie, że liczebne przewaga chłopów będzie decydowała o zdobyciu przez nich większości w parlamencie i objęciu kierownictwa państwem.

Omówiono stosunek Związku Młodzieży Wiejskiej RP "Wici" do ustroju II Rzeczypospolitej. Powstały w 1928 roku ZMW RP "Wici" nie posiadał jeszcze wypracowanego programu ani swej ideologii. W pierwszym okresie swej działalności kładziono szczególny nacisk na wychowanie człowieka, dobrego rolnika-patrioty. W kwestiach ustrojowych ZMW RP "Wici" w swym pierwszym programie z 1931 roku opowiedział się za ustrojem republikańsko-demokratycznym, który miał zapewnić swobodę życia społecznego. Nie potępiano jeszcze wtedy ustroju kapitalistycznego. Z czasem stwierdzono w szeregach "Wici", że kapitalizm jest źródłem nędzy wsi. Od 1931 r. w prasie "Wici" pojawiły się żądania obalenia kapitalizmu w Polsce.

Lata siedemdziesiąte w rozwiniętych krajach kapitalistycznych przyniosły kształtowanie się ruchów alternatywnych. W Republice Federalnej Niemiec nasilała się dezaprobata istniejących stosunków politycznych. PRzedmiotem krytyki był również wzrost zagrożenia ekologicznego. Problemy ekologiczne stawiał w centrum uwagi program partii "Zielonych", która powstała w styczniu 1980 r.

Chrześcijańska Demokracja od 1945 r. w sprawie zjednoczenia Niemiec przyjęła jako obowiązujące hasło: jedność i niepodzielność Rzeszy. W tej kwestii rywalizowały ze sobą orientacje adenauerowska i berlińska, pierwsza skupiona wokół K. Adenauera, druga J.Kaisera. Początkowo berlińska CDU przeciwna była rozwiązaniom federacyjnym. Nadreńska CDU odrzucała formę centralistyczną, przeciwna była też koncepcjom konfederacyjnym. Jednomyślność dotyczyła tylko potrzeby przywrócenia przedwojennego stanu terytorialnego Rzeszy na wschodzie.

Po klęsce wrześniowej w 1939 r. w całym kraju powstawały setki niezależnych od siebie organizacji konspiracyjnych. Z czasem podjęto działania scalone, które doprowadziły do powołania centralnego kierownictwa podziemnej walki z okupantem. Działalność partii o różnej orientacji ideologicznej doprowadziła do rywalizacji o przejęcie władzy w wyzwolonym kraju.