Głównymi źródłami pozyskiwania zwierzęcych produktów białkowych jest rolnictwo i rybołówstwo morskie. Wzrost popytu na zwierzęce produkty białkowe wymaga zwiększonych nakładów na ich produkcję i import. Dla ustalenia wielkości nakładów inwestycyjnych niezbędnych dla zapewnienia określonego poziomu pordukcji zwierzęcych towarów białkowych pochodzenia rolniczego i morskiego, mogą w pewnym zakresie służyć wskaźniki kapitałochłonności produkcji. Dla ich obliczenia przeprowadzono praktyczną identyfikację w zakresie: sprowadzenia do porównywalności faz produkcji towarów białkowych pochodzenia rolniczego i morskiego: określenia nakładów inwestycyjnych w rolnictwie i rybołówstwie morskim, związanych z produkcją towarów białkowych sprowadzenia do porównywalności efekty produkcji zwierzęcej w rolnictwie i rybołówstwie morskim.

Celem artykułu jest przedstawienie obiektywnych procesów rozwojowych kształtujących kompleksy gospodarcze jako przyszłościową formę wszelkich organizacji gospodarczych. U podstaw tego procesu leżą zjawiska integracji pionowej /wertykalnej/, polegającej na ekonomicznym, organizacyjnym i technologicznym połączeniu przedsiębiorstw z różnych dziedzin działalności. Prowadzi to do zamkniętego cyklu produkcyjnego w zakresie wytworzenia produktu finalnego w ramach jednego organizmu gospodarczego. Zjawiska te obserwuje się w zasadzie w dziedzinie produkcji artykułów żywnościowych /kompleksy rolno - przemysłowe, kompleks gospodarki rybnej/.

Przedstawiono zapotrzebowanie na oficerskie kadry pływające we flocie handlowej i rybackiej /według opracowania Instytutu Morskiego/ oraz możliwości jego pokrycia do 1990 r. przez wyższe szkolnictwo morskie, które jest podstawowym źródłem kadry pływającej z wyższym wykształceniem. Z prowadzonych wyliczeń wynika, że wyższe szkolnictwo morskie - przy obecnym i przewidywanym poziomie rekrutacji jest w stanie zabezpieczyć potrzeby na kadry oficerskie w około 66%. Zwrócono również uwagę na potrzebę prowadzenia aktywnej polityki naboru kandydatów do wyższych szkół morskich, jako warunku, od którego w znacznej mierze zależy dostarczenie właściwie wyselekcjonowanych i przygotowanych kadr oficerskich dla potrzeb armatorów.

Obok uwag wstępnych, przedstawiono problematykę czynników determinujących mechanizm procesów innowacyjnych w przedsiębiorstwach przemysłowych.. Badaniami objęto cztery przedsiębiorstwa pochodzące z różnych branż przemysłu /odzieżowego, okrętowego, elektrotechnicznego i maszynowego/ w latach 1975-1979.

Produkcję zwierzęcych towarów białkowych w latach 1970-82 wyrażano w poszczegolnych jednostkach umownych za które przyjęto części jadalne i białko. Za pomoca tych jednostek przedstawiono rozmiary, dynamikę i strukturę produkcji zwierzęcej w rolnictwie oraz w przemyśle mięsnym, mleczarskim, jajczarsko-drobiarskim i rybnym. Wyniki badań empirycznych ujęte zostały w 18 tabelach.

Określenie wielkości nakładów inwestycyjnych związanych z produkcją zwierzęcych towarów białkowych nastręcza szereg trudności. Wynika to z faktu, że w praktyce statystycznej nie prowadzi się ewidencji nakładów inwestycyjnych na produkcję zwierzęcą w rolnictwie. W artykule przedstawiona została metoda wyodrębnienia nakładów inwestycyjnych na produkcję zwierzęcą z ogólnych nakładów przeznaczonych na rolnictwo.