Przeanalizowano współzależność statku i kanału oraz określono szerokość pasa manewrowania statków na torze wodnym Świnoujście - Szczecin. Opracowano również metodę określania dopuszczalnego odchylenia nawigacyjnego w przypadku prowadzenia statku po torze wodnym przy pomocy brzegowych systemów radarowych oraz obliczano te odchylania dla poszczególnych odcinków toru wodnego Świnoujście - Szczecin.

The paper describes a few aspects of the vessels' safety in a sea port, taking into consideration the effect of location of cargo-handling and berthing quays for vessels with dangerous cargo. The concept of "danger zone" in the port has been defined, based on the possibility of either force-majored or intentional threats of collisions with other vessels, and threats created by neighbouring cargo-handling stations. Protective measures have been suggested in compliance with the ISPS convention and EU require-ments.

Względna średnica cyrkulacji ustalonej jest tradycyjnie najpopularniejszym wskaźnikiem zwrotności statku, wykorzystywanym nie tylko w teorii okrętu i nawigacji. Najpewniejszymi źródłami nawigacji o tym wskaźniku są próby morskie. Drugim źródłem są różne formuły doświadczalne dające jednak znaczne odchyłki od wartości rzeczywistych. W artykule przedstawiona zostaje metoda zaproponowana przez autora, opracowana na bazie wyników prób morskich masowców i zbiornikowców w trakcie rejsów eksploatacyjnych. Średni błąd metody nie przekracza 1 - 2 szerokości statku.

Przedstawiono podstawowe zadania inżynierii ruchu morskiego zdefiniowane na podstawie wniosków uzyskanych z badań prowadzonych w WSM /Szczecin/ w kontekście najbliższych zadań do realizacji. Artykuł składa się z trzech następujących części: - rozpozanie dynamicznych i manewrowych cech statku; - analiza relacji statek - akwen manewrowy - oznakowanie nawigacyjne; - charakterystyka strumienia ruchu, regulacja ruchu.

Poruszono problemy manewrowo-eksploatacyjne na promach Polskiej Żeglugi Bałtyckiej. Autor na podstawie własnych obserwacji, w czasie rejsów na każdym z pięciu promów tego armatora, przedstawia sowje spostrzeżenia i uwagi dotyczące głównie specyfiki manewrowej. Podano również prądy analitycznej oceny efektywności manewrowej zastosowanych kompletów napędowo-sterowych. Poruszone zostały też sprawy statecznościowe oraz obsługi towarowo-pasażerskie. Artykuł zawiera krytyczną ocenę zaplecza lądowego, specyficznych trudności manewrowych na tle wymogów bezpieczeństwa i efektywności eksploatacyjnej.

Poruszono problem podstawowych parametrów statku morskiego, tj. hamowania swobodnego i aktywnego. Autor na podstawie badań obcych oraz własnych doświadczeń przedstawia wzory umożliwiające nawigatorowi określenie czasu i drogi hamowania własnego statku w różych warunkach eksploatacyjnych. W obliczeniach proponuje uwzgledniać wpływ takich czynników, jak: stan załadowania, rodzaj napędu, przegłębienie na dziób statku, głębokość akwenu. Nie uwzględniono wpływu wiatru i prądu.

Zaproponowano sposób modelowania przestrzeni manewrowej wokół statku podczas obracania na akwenie ograniczonym - portowym. Zdefiniowano tzw „kontrolny obszar wejścia" KOW (domeną statyczną) dla danego statku i optymalnego algorytmu manewru. Przedstawiono nową możliwość kontroli ruchu statku oraz oceny parametrów akwenu manewrowego - obrotnicy portowej z uwzględnieniem wpływu wiatru.

Właściwe rozpoznanie i wykorzystanie możliwości oraz uwarunkowań pracy kompleksu napydowo-sterowego decyduje o efektywnym manewrowaniu promami morskimi. Rozpatrzony został wpływ różnorodnych czynników konstrukcyjnych i napadowych statku dwuśruhowego vt' celu uzyskania ruchu bocznego i obrotowego jednostki Zaproponowane zostały przykładowe testy manewrowe, zrealizowane przy pomocy programu symulacyjnego.

Zastosowanie właściwego algorytmu hamowania aktywnego statkiem manewrem CM. wiąże się ze strefą manewrową jaką musi dysponować statek, szczególnie na akwenie ograniczonym brzegami, czy podwottną skarpą toru wodnego. Przedstawiono różne możliwości kształtowania położenia i wielkości tej strefy w zależności od zastosowanego manewru pędnikiem i sterem. Zaproponowane zostały przykładowe algorytmy, zrealizowane przy pomocy programu symulacyjnego.